Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde 01 Şubat 2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik uyarınca birtakım değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler ile tüketicilerin, ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar karşısında korunması amaçlanmıştır. Yönetmelik hükümlerinin Ticaret Bakanı tarafından yürütüldüğü ve 1 Mart 2022 tarihinde yürürlüğe gireceği de saptanmıştır.

Temel İlkeler Hakkında Düzenlemeler

 Yönetmelik ile reklamlara getirilen sınırlamalardan olan hastaların tedavi öncesi ve sonrasına ait ifade ya da görüntülerin reklamlarda olamayacağına dair (ğ) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar Hakkında Düzenlemeler

Eklenen fıkra uyarınca kişiselleştirilmiş fiyatın tanımı düzenlenmiştir. Bir mal veya hizmete ilişkin olarak tüketicinin satın alma davranışı ve diğer kişisel verileri analiz edilerek sunulan fiyatın kişiselleştirilmiş fiyat olduğu kabul edileceği düzenlenmiştir. Tüketiciye bu şekilde bir fiyat sunulması durumunda mal veya hizmetin güncel fiyatına da aynı alanda yer verilmelidir.

İndirimli Satış Reklamları Hakkında Düzenlemeler

Yönetmelikte yapılan değişiklik ile bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren yazılı, sesli veya görsel herhangi bir ibarenin yer aldığı reklamlarda indirimden önceki fiyatın da belirtilmesi zorunluluğu getirilmiştir. İndirimden önceki fiyatın ise indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınarak hesaplanması gerektiği belirtilmiştir. Meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin reklamlara ise bir istisna getirilerek indirimli fiyattan bir önceki fiyatın esas alınacağı düzenlenmiştir. Bu belirtilen fiyatlara ilişkin ispat külfeti ise reklam verene aittir.

Finansal Hizmetlere İlişkin Reklamlar Hakkında Düzenlemeler

Eklenen fıkra uyarınca, bir mal veya hizmetin bağlı kredi ile satışa sunulduğunun belirtildiği reklamlarda kredinin vadesine, faiz oranına, tüketiciye toplam maliyetinin aylık ve yıllık yüzde değerine ve geri ödeme koşullarına reklamın yayınlandığı alanda ya da bir bağlantı veya uyarı işareti ile tüketicilerin yönlendirilerek ayrıntılı bilgi alabileceği bir internet sitesinde veya açılır ekranda yer verilmesi gerekliliği düzenlenmiştir.

Reklamlara İlişkin Özel Düzenlemesi Bulunan Mal veya Hizmetler Hakkında Düzenlemeler

İlaçlar, beşeri tıbbi ürünler, tıbbi cihazlar, sağlık hizmetleri, gıdalar, takviye edici gıdalar, kozmetik ve temizlik ürünleri, biyosidal ürünler, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin reklamları, ilgili mevzuatında yer alan reklam ve tanıtımla ilgili diğer hükümlere de uygun olmalıdır.Bu düzenleme ile sayılan ürünlere biyosidal ürünler eklenmiş ve tanımda daraltamaya giderek reklama ilişkin özel düzenlemesi olan ürünler ibaresi kaldırılarak yalnızca alkollü içkiler ibaresi bırakılmıştır.

Sıralama Uygulamaları Hakkında Düzenlemeler

İnternet ortamında satışa sunulan bir mal veya hizmetin fiyat, nitelik ve benzeri hususlarında karşılaştırma yapılarak sıralama yapılması durumunda, sıralamanın hangi ölçütler dikkate alınarak oluşturulduğuna ilişkin bilgiye aynı alanda ya da bir bağlantı veya uyarı işareti ile tüketicilerin yönlendirilerek ayrıntılı bilgi alabileceği açılır ekranda kolayca görünebilecek şekilde yer verilmesi gerekliliği eklenmiştir. Aynı zamanda reklam veya sponsorluk ve benzeri anlaşmalara dayanılarak gösterilen sıralama sonuçlarında reklam ibaresine yer verilmesi zorunluluğu belirtilmiştir.

Tüketici Değerlendirmeleri Hakkında Düzenlemeler

·       Mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcıları tarafından, tüketicilerin bir mal veya hizmete ya da satıcı veya sağlayıcılara ilişkin değerlendirme yapmasına imkân sağlanması durumunda; bu değerlendirmelerin, sadece ilgili mal veya hizmeti satın alanlar tarafından yapılmasına izin verileceği ele alınmıştır.

·       Tüketici değerlendirmeleri, gerekli incelemeler yapıldıktan sonra olumlu ya da olumsuz ayrımı yapılmaksızın en az bir yıl süre ile herhangi bir yönlendirme yapılmadan tarih, değerlendirme notu, satıcı veya sağlayıcıya göre sıralanma gibi objektif bir ölçüte göre yayınlanması gerektiği ve belirlenen esas ve kurallar çerçevesinde yayınlanmasına izin verilmeyen tüketici değerlendirmelerine ilişkin hususların değerlendirmeyi yapan tüketiciye derhal bildirilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

·       Bir mal veya hizmetin satışını artırmak amacıyla doğru olmayan değerlendirmelerin yapılmasına ya da mal veya hizmeti onaylayan ifadelerin kullanılmasına yönelik gerçek veya tüzel kişiyle anlaşma yapılması ya da hizmet satın alınmasını yasaklamıştır. Bu düzenlemeyle tüketicinin yanıltılması yolu ile bir ürünü alması engellenmeye çalışılmıştır.

Tüketici Şikayetlerinin Yayınlanması Hakkında Düzenlemeler

Yukarıda belirttiğimiz yükümlülüklere ek olarak, hakkında değerlendirme yapılan satıcı veya sağlayıcılara, değerlendirmenin yayınlanmasından önce açıklama yapma veya cevap verme hakkını kullanabilmeleri için en az yetmiş iki saat süre tanınmış ve değerlendirmeler, bu süre dolmadan önce veya gerçeği yansıtmadığının anlaşılması halinde yayınlanmayacağı düzenlenmiştir. Aynı zamanda bahsedilen değerlendirmeye ilişkin açıklama yapma ve cevap verme hakkını kullanacak olan satıcı veya sağlayıcılara platforma üyelik, ücret alma ve benzeri uygulamalara bağlı olmaksızın etkin bir iletişim yöntemi sağlanacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak yapılan düzenlemeler ile tüketicilerin fiyat ve reklamlar açısından en doğru bilgiye ulaşması amaçlanmıştır. Reklamlarda belirtilen indirimin yapıldığı ücretin yanıltıcı tutarlar olması sebebiyle bu ücretin nasıl hesaplanacağı açıkça belirtilmiştir. Tüketici yorumları günümüzde bir ürünü satın almayı düşünen potansiyel tüketiciler için çok önemlidir. Suni şekilde yapılan tüketici yorumları ise ürünü satın alan kişileri yanıltıyor. Bunun önüne geçebilmek adına tüketici değerlendirmesi yapabilecek kişiler yalnızca ürünü satın alan kişiler ile sınırlandırılmıştır. Yapılan değişiklik ile yalnıca tüketici değil satıcılar da birtakım haklar elde etmiştir. Bu bağlamda satıcılar yapılan yorumlara cevap verebilmek için en az 72 saat süre elde etmiş ve yorumun haksız olması durumunda yapılan bu değerlendirmenin yayınlanmayacağı hükme bağlanmıştır.

Yukarı