İşçi ile işveren arasında akdedilen iş sözleşmesi, her iki tarafın da isteği üzerine sonlandırılabilir. İşten çıkış kodları, iş akdinin hangi nedenle sonlandırıldığını açıklayan kodlardır. İşveren, işten ayrılmaya karar veren çalışanını işten çıkış nedeniyle birlikte SGK ve İŞKUR’a bildirmekle yükümlüdür.
Bu bildirimle birlikte, çalışan işten hangi sebeple ayrıldıysa işten ayrılış bildirgesinde o ayrılma sebebine karşı gelen iş çıkış kodu seçilmektedir. İşçinin yasal olarak işsizlik ödeneği hak edişini eksiksiz ve doğru şekilde alabilmesi için işten ayrılış kodunun gerçeği yansıtması oldukça mühimdir.
KOD 29: “İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih” koduyla ilgili son zamanlarda yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Zira; KOD 29’un birbirinden farklı fesih türlerinin bildiriminde kullanılması sonucunda çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığı gerekçesiyle bu kod yürürlükten kaldırılmış ve işten çıkış kodlarına, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 1 Nisan 2021’de yayımlanan 2021/9 SGK Genelgesi ile yeni kodlar eklenmiştir.
Yeni eklenen kodların neler olduğu aşağıdaki tabloda açıklamalarıyla sunulmuştur.
- Kod 42: İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-a).
- Kod 43: İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-b).
- Kod 44: İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-c).
- Kod 45: İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka isçisine sataşması, iş yerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da iş yerinde bu maddeleri kullanması (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-d).
- Kod 46: İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-e).
- Kod 47: İşçinin, iş yerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-f).
- Kod 48: İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç iş günü isine devam etmemesi (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-g).
- Kod 49: İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-h).
- Kod 50: İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, iş yerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarı ile ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-ı)
İlgili düzenlemeye https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/22620739 bağlantısındaki mevzuat listesinde yer alan “Kurum Genelgeleri” başlığı altından ulaşabilmektedir.